يك استاد فقه و حقوق با بيان اينكه مهريههاي سنگين از موانع ازدواج محسوب
ميشود، گفت: يكي از دانشجوياني كه ميشناسم مهريهاش 3 باغ انار، 6 هزار
سكه و 10 قيرات برليان مهريهاش بوده است
فاطمه ميرشمس در گفتوگو با خبرنگار اجتماعي فارس گفت: زنان با تعيين مهريههاي سنگين به دنبال حفظ حقوق خود در برابر مردان هستند
وي با اشاره به تاريخچه مهريه گفت: رسم مهريه در ايران باستان و حتي در آئين زرتشتيان وجود داشته و از اركان ازدواج بوده است و هر زمان كه قصد ازدواج داشتند، قبالهاي را تنظيم ميكردند و مهريه زن را در آن قيد ميكردند. متن قبالههاي قديمي كه موجود است نشانميدهد مهريهاي كه هميشه براي زنان مقرر ميشد نه تنها طلا و جواهر بوده حتي در طول ازدواج نيز به نحوي نسبت به اموال مرد نيز حق پيدا ميكردند.
وي در ادامه با اشاره به آئين يهوديان مسيحيت و دوران پس از اسلام اظهار داشت: در آن دوران مهريه نيز وجود داشته است كه در ميان همه اقوام بوده و اسلام آن را امضا كرده به اين معني است كه وجود مهريه را قبول كرده ولي در عين حال آن را اصلاح نيز كرده است.
اين استاد دانشگاه با بيان اينكه تحقيقات وسيعي در اين زمينه انجام شده است، تصريح كرد: با توجه به تحقيقات انجام شده به نظر ميرسد كه اگر بخواهيم تاريخ و پيشينه مهريه را بررسي كنيم مردان از زمانهاي گذشته براي جلب نظر همسر مورد علاقه خود هديهاي ميدادند تا بتوانند بدين روش نظر همسر مورد علاقه خود را به دست آورند.
*پرداخت مهريه از سوي مرد نشانه صداقت و علاقش محسوب ميشود
وي با اشاره به ذكر مهريه در سوره نسا قرآن مجيد افزود: در آيه (4) سوره نسا آمده است مهر زنان را صداق دهيد. اما چرا خداوند در اين آيه از صيغه امر استفاده كرده و امر به پرداخت مهريه زن كرده است؟ صداق از ريشه صدق گرفته شده و به معني صداقت است و نكته جالب و لطيف اين است كه دادن مهريه از طرف مرد نشانه صداقت، راستگويي علاقه و محبت وي به زن و تشكيل خانواده است.
ميرشمس ادامه داد: خداوند خالق مخلوقات است و دستورات خداوند را واجب است تا عمل كنيم. ضمن اينكه خداوند در رابطه با پرداخت مهريه زن امر كرده است.
وي با بيان اين مطلب گفت: با توجه به اينكه مهريه هديه مرد به زن است اما چرا خانوادهها اين مسئله را به مرد تحميل ميكنند و به گونهاي عمل ميكنند كه طلبكار هستند؟ قرآن مجيد مهريه را در حد توانايي مرد تعيين كرده است. مهريه در زمان پيغمبر اكرم(ص) با بستن پيمان زناشويي و خواندن صيغه عقد، مردان مهريه را سريع پرداخت ميكردند.
وي در اين رابطه به صحبتهاي شيخ طبرسي در مجمعالبيان اشاره كرد و گفت: مهريه عطيه است و خداوند به مرد واجب كرده كه مرد اين هديه را پرداخت كند و اين مهر هديهاي است از طرف خداوند به زنان.
*رسم مهريه از هدف خود دور شده است
ميرشمس گفت: در دنياي امروز رسم مهريه از جايگاه خود منحرف شده و خانوادهها غرضهاي ديگري را از اين مسئله دنبال ميكنند. گروهي از خانوادهها فكر ميكنند مهريه قيمت زن است و با توجه به خصوصيات و ويژگيهاي دختر مانند تحصيلات، سطح مالي خانواده دختر و يا زيبايي مهريه بالا و پائين ميشود. عده ديگري از خانوادهها مهر را نشانه تفاخر و بلندمرتبهاي خود ميدانند.
* همه ميگويند «مهريه را كي داده و كي گرفته؟»
اين عضو هيئت علمي دانشگاه توضيح داد: مردم تلقيهاي متفاوتي از اين مسئله دارند، برخي مهريه را تأمين آتيه زن ميپندارند و به عنوان حمايت مالي ميدانند. مهريه به مانند اهرم فشاري است در دست زن كه هر زمان مرد تصميمي به طلاق همسر خود گرفت و يا قصد ازدواج مجدد داشت از آن به عنوان اهرم استفاده كند.
وي گفت: مهريههاي سنگين از موانع ازدواج است و چون از حد معقول خارج شده و معضل اجتماعي شده دانشمندان و كارشناسان موظفند تا با انجام بررسيهاي دقيق نسبت به پيدا كردن راه حل مناسب اقدام كنند. راه حلي كه هم مهريه زن تأمين شود و هم بار سنگين مهريهاي كه به مرد تحميل ميشود، كاسته شود و جوانان به ازدواج تشويق شوند ضمن اينكه توقعات عقلايي خانوادهها نيز بايد در نظر گرفته شود. دختران نيز به خاطر به خاطر بيشتر بودن حقوق مردان متضرر نميشوند.
ميرشمس در خصوص ارائه طرح و راهكار از سوي محققان و حقوقدانان اظهار داشت: طرحي در سال 83 تنظيم كردم و به قوه قضائيه دارم در اين طرح پيشبينيهايي انجام گرفته كه بتوانيم مهريه زنان را از حفظ كنيم و از سوي ديگر از اين شكل اهرم فشار بودن نيز آن را خارج كنيم همچنين بايد مد نظر داشته باشيم كه مهريه سنگين نه به نفع زن است و نه به نفع مرد و باعث ميشود بعضي از زنان خانواده را تنها به طمع رسيدن به مهريه سنگين خود نابود كنند و مردان نيز روانه زندان شوند.
* مهريه همسران پيغمبر اكرم برابر 50 دينار است
وي گفت: مهر سنت كه همان مهري است كه پيامبر در زمان خودش براي همسرانش در نظر گرفته بود حدود 500 درهم كه معادل 50 دينار است و هر ديناري حدود سه چهارم يك سكه است و حدود 5/7 ميليون و به قيمت آن زمان نيز مهر خوبي بوده است، منظور اين است بايد مهريه زن ارزشمند باشد حتي يكي از فقيهان به نام سيد مرتضي در قرن 4 هجري معتقد است كه مهريه بايد سقف داشته باشد.
*بيمه كردن مهريه زن و شوهر را نسبت به ادامه زندگي تشويق ميكند
وي درباره بيمه كردن مهريه توضيح داد: از طرفي مردان موظف شوند تا درصدي از درآمدشان را به شركتهاي بيمه بدهند و هر چه عمر ازدواج بيشتر شود سود بيشتري به مهريه تعلق بگيرد و به مانند بيمه عمر عمل شود. در اين صورت هم مرد و هم زن نسبت به زندگي دلگرم و اشتياق ادامه زندگي ايجاد ميشود.
*مهريه يك دانشجوي دختر، 3 باغ انار 6 هزار سكه و 10 قيرات برليان
اين استاد دانشگاه با ابراز تأسف از وجود مهريههاي سنگين در جامعه و سختگيريهاي خانوادهها گفت: يكي از دانشجوياني كه ميشناسم مهريهاش 3 باغ انار، 6 هزار سكه و 10 قيرات برليان مهريهاش بوده است با توجه به اين مهريههاي سنگيني كه در جامعه شاهد آن هستيم، زمان بسياري لازم است تا خانوادهها بتوانند به رسم واقعي مهريه عمل كنند نه اين كه به مانند يك طلبكار عمل كنند.
* 90 درصد دختران مهريه را بالا ميگيرند
اين استاد فقه و حقوق بيان كرد: با توجه به تحقيقات ميداني انجام دادهام ،90 درصد دختران مهريه را بالا بگيرند و همه معتقدند به علت بالابودن حقوق مردان و با توجه به اينكه مرد هر زمان كه اراده كند ميتواند همسر خود را طلاق بدهد و يا ميتواند به راحتي ازدواج مجدد كند، تنها مهريه ميتواند حقوق آنها را تأمين كند.
وي همچنين ادامه داد: درخواست دختران و زنان براي جلوگيري از رشد مهريههاي سنگين، تعديل حقوق مردان در جامعه است. عدهاي از دختران و زنان معتقدند زنان تنها در مواقع سختي شريك همسرانشان محسوب ميشوند و مرداني كه حتي بعد از ازدواج و سالها زندگي يكباره اموالشان زياد ميشود زن را فراموش ميكنند.
به اعتقاد ميرشمس بايد مهريه زن متناسب و متعادل باشد و حقوق اضافي كه زمينه سوءاستفاده مردان را افزايش ميدهد بايد تعديل شود و به اين وسيله هيچ مشكل فقهي و شرعي به وجود نميآيد و خيلي از معضلات به وجود آمده در جامعه كه ناشي از وجود چنين حقوقي است، از بين برود.
وي با تأكيد بر اين كه مهريه از موانع ازدواجهاي امروزي است، گفت: يكي از علتهاي بالا بودن مهريه حقوق بالاي مردان نسبت به زنان است.
وي با بيان اين كه قاضي زن در دادگاههاي خانواده وجود ندارد، گفت: قضات مرد نبايد صنفي عمل كنند و تنها طرف مردها را بگيرند لازم است تا تحقيقات ميداني وسيعي انجام شود تا عوامل واقعي وجود اين تفكرات نسبت به مهريه شناخته شود و پس از آن بتوانيم با برنامهريزي و بازنگري مجدد در زمينه حقوق و قانون، مشكلات موجود در جامعه حفظ شود و براي جلوگيري از صدمه خوردن و از هم پاشيدن بنيان خانواده اقدام اساسي انجام شود.