رشته هوا فضا يکي از رشته‌هاي گروه فني مهندسي است...
هوا فضا چيست؟ کار يک مهندس هوافضا چيست؟ يک مهندس هوا فضا در پايان دوره کارشناسي چه توانايي‌هايي دارد؟ هدف از تربيت يک کارشناس هوافضا چيست؟ گرايشها و شاخه‌هاي رشته دانشگاهي مهندسي هوافضا در دوره کارشناسي ارشد چيست؟
رشته هوا فضا يکي از رشته‌هاي گروه فني مهندسي است.با توجه به رشد سريع و ناگهاني اين علم در دهه‌هاي اخير هم‌اکنون اين رشته جزو رشته‌هاي استراتژيک علوم به حساب مي‌آيد.ولي با اين وجود اين رشته در ايران از قدمت زيادي برخوردار نيست.
رشته مهندسي هوا فضا براي اولين بار در سال 1366 وارد ايران شد و اولين دوره کارشناسي اين رشته را دانشگاه پلي‌تکنيک(اميرکبير) راه اندازي کرد.هم اکنون اين رشته در 5 دانشگاه صنعتي شريف ، اميرکبير ، امام حسين (ع) ، شهيد ستاري و آزاد شعبه علوم و تحقيقات تدريس مي‌شود .
همچون اکثر ديگر رشته‌هاي مهندسي طول متوسط دوره تحصيلي براي دوره کارشناسي 4 سال است . و همچون بسياري از رشته هاي مهندسي دروس اين مجموعه شامل دروس عمومي ، پايه ، اصلي ، تخصصي ، کارگاهي و کارآموزي است و زمينه‌هايي چون آيروديناميک ، سازه هوايي ، مکانيک پرواز و جلوبرنده‌ها دروس تخصصي اين رشته را شامل مي‌شوند .
بايد توجه داشت که صنايع هوافضا در دنيا يکي از پيشروترين زمينه‌هاي تحقيقاتي است و همواره موجبات ترقي و جهش در ساير رشته‌هاي علوم و مهندسي را فراهم ساخته و در اين راستا بودجه‌هاي عظيم نظامي و غيرنظامي را به خود اختصاص داده است ، موضوعاتي از قبيل طراحي و ساخت هليکوپتر ، هواپيماي بدون سرنشين ، بدون موتور ، عمود پرواز و يا جنگنده از يک طرف و ساخت پايگاههاي فضايي ، مسافرت به کرات ديگر و از طرف ديگر جامعيت و حساسيت اين رشته را بيش از پيش روشن مي‌سازد .
به طور کلي ميتوان گفت هدف از تحصيل در اين رشته آشنايي با شرايط اجسام پرنده و يا اجسام داراي شرايط جسم پرنده و بررسي و تحليل اين شرايط است .
دکتر کامران رييسي استاد رشته مهندسي هوافضاي دانشگاه صنعتي اميرکبير در معرفي اين رشته مي‌گويد: مهندسي هوافضا مجموعه‌اي از علوم و توانايي‌هاي علمي و عملي در زمينه تحليل ، طراحي و ساخت وسايل پرنده نظير هواپيماها ، چرخ‌بال‌ها ، گلايدرها ، موشک‌ها و ماهواره‌ها است.
يکي از دانشجويان کارشناسي ارشد اين رشته نيز مهندسي هوا فضا را علمي استراتژيک مي‌داند که در آن از همه علوم از جمله متالوژي ، کامپيوتر و الکترونيک استفاده مي‌شود و هدف آن تربيت کارشناساني است که کادر مورد نياز محاسبات ، طراحي ، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي ، چرخ‌بال‌سازي و موشکي را تامين سازند. به همين دليل دانشجويان اين رشته موظف هستند که در طي تحصيل 3 واحد پروژه بگيرند و در تابستان نيز در دفاتر مهندسي صنايع مربوط کارآموزي بکنند .
دروس تخصصي رشته مهندسي هوافضا بر چهار پايه کلي استوارند اين چهار رکن اصلي عبارتند از : آيروديناميک ، جلوبرنده ها ، مکانيک پرواز و سازه‌هاي هوافضايي .
به عنوان توضيح ميتوان به اين نکات اشاره کرد که :
آيروديناميک به مطالعه و بررسي جريان هوا ، محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده مي‌پردازد و مهندس هوا فضا با فراگيري اين علم به تحليل جريان‌هاي پيچيده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نيروهاي آئروديناميکي امکان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم مي‌کند .
جلوبرنده‌ها به مطالعه و بررسي سيستم‌هاي جلوبرنده اعم از موتورهاي پيستوني ، توربيني ، راکت‌ها و نحوه توليد نيروي رانش در آنها مي‌پردازد .
مکانيک پرواز به مطالعه و بررسي رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئروديناميکي ، هندسي و وزني مي‌پردازد و در واقع علم مکانيک پرواز از عملکرد ( performance ) تشکيل مي‌شود و عملکرد به بررسي برد ، مسافت نشست و برخاست ، مداومت پروازي در سرعت‌هاي مختلف و پايداري و کنترل وسايل پرنده مي‌پردازد .
سازه‌هاي هوافضايي به مطالعه و بررسي سازه‌هاي هواپيما و ديگر وسايل پرنده مي‌پردازد و هدف آن طراحي سازه‌هايي است که علاوه بر استحکام کافي در برابر بارهاي آئروديناميکي و ساير بارهاي استاتيکي وارد بر وسايل پرنده ، حداقل وزن ممکن را نيز داشته باشند .
قابل ذکر است که اين رشته در مقطع کارشناسي ارشد ( در ايران ) داراي همين گرايشها ميباشد و هم اکنون قابليت ادامه تحصيل در رشته هوا فضا در داخل کشور تا مقطع دکترا ميسر ميباشد .
رشته هوافضا قرابت زيادي با تمامي گرايشهاي مهندسي مکانيک دارد به اين جهت داراي تعدادي واحد مشترک با گرايشهاي مهندسي مکانيک مثل جامدات و سيالات ميباشد .
و اما در مورد دورنماي شغلي و آينده کاري فارق التحصيلان رشته مهندسي هوا فضا :
در اين زمينه دکتر رييسي اشاره مي‌کند که:
همان‌طور که پيش از اين گفتيم هدف اصلي صنعت هوافضا طراحي و ساخت وسايل پرنده است ، در نتيجه فارغ‌التحصيلان مهندسي هوافضا مي‌توانند در صنايع و موسسات تحقيقاتي هواپيمايي ، موشکي و ماهواره فعاليت بکنند و همچنين در کليه موسسات و سازمانهايي که به نحوي از وسايل پرنده استفاده مي‌کنند ، به عنوان کارشناس تحقيق در عمليات و تعمير و نگهداري خدمت کنند. اما علاوه بر اشتغال در مراکز فوق يک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئروديناميک ، طراحي سازه و روشهاي طراحي توربو ماشين‌ها توانايي کار در شاخه‌هاي متعددي از مهندسي و پروژه‌هاي خارج از حيطه صنايع هوافضايي را نيز دارد.
کاربرد زمينه‌هاي مطالعاتي يک مهندس هوافضا تنها به طراحي هواپيما و وسايل پرنده محدود نمي‌شود. براي مثال آئروديناميک خودروها از برخي جهات شباهت زيادي به آئروديناميک هواپيما دارد و امروزه در اغلب صنايع خودروسازي با استفاده از تونل باد و علم آئروديناميک ، خودروهاي کم مصرفتري مي‌سازند. فرايند سيستم‌هاي کنترل صنعتي نيز با فرايندهاي طراحي کنترل در وسايل پرنده بر يک مبنا است و همچنين سازه اتومبيل و کشتي مشترکات زيادي با سازه يک هواپيما دارد و بالاخره توربين‌هاي گاز يک نيروگاه يا ايستگاه پمپ گاز همانند يک موتور جت تحليل و طراحي مي‌گردند. در نتيجه يک مهندس هوافضا علاوه بر شرکت‌هاي هوايي در نيروگاهها ، صنايع نفت و گاز و صنايع خودروسازي فرصتهاي شغلي خوبي دارد.
و اما در مورد مشکلات و دشواري‌هاي شغلي فارغ‌التحصيلان اين رشته نيز ميتوان به اين نکات اشاره کرد که : مهمترين مشکل اين رشته جديد بودن آن است و اين که هنوز براي آن برنامه‌ريزي‌هاي لازم به صورت کلان تدوين نشده است و در نتيجه پراکنده‌کاري در اين رشته زياد است و در کل جذب نيروي انساني از کانال صحيحي انجام نمي‌گيرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصيلان اين رشته از نظر بازارکار مشکلي ندارند.
رشته مهندسي هوافضا نيازمند سرمايه‌گذاري کلان است و بيش از ساير صنايع از وضعيت اقتصادي کشور تاثير مي‌پذيرد يعني اگر رشد اقتصادي خوبي داشته باشيم سرمايه‌گذاري در اين بخش بيشتر ميباشد و البته عکس اين قضيه نيز صادق است.
فارغ‌التحصيلان کادر مورد نياز محاسبات ، طراحي، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، هليکوپترسازي، موشکي و صنايع ديگر را تامين مي‌کنند.
و اما هوافضا در بخش خصوصي چه جايگاهي دارد ؟
در سال 70 وزارت صنايع لايحه‌اي به مجلس داد که بر اساس آن بخش خصوصي مي‌توانست در کشور فعاليت‌هايي در زمينه هوافضا انجام بدهد . از سال 72 نيز به صورت رسمي مجموعه‌اي در وزارت صنايع متولي اين کار شد و به صورت هدايت‌کننده شرکت‌ها و مجموعه‌هاي بخش خصوصي فعاليت خود را آغاز کرد که حاصل اين کار ، توليداتي مثل ساخت هواپيماي گلايدر در بخش خصوصي بود که طراحي آن توسط فارغ‌التحصيلان همين رشته انجام شد و در حال حاضر نيز 10 فروند از اين هواپيما توليد شده و با اخذ مجوزهاي بين‌المللي در باشگاههاي سازمان هواپيمايي کشوري شروع به فعاليت کرده است. همچنين ميتوان به پروژه طراحي و ساخت هواپيماي سبک موتوردار اشاره کرد که با موفقيت انجام شده و پروازهاي آزمايشي را نيز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپيماي سم‌پاش از پروژه‌هايي است که به تازگي در بخش خصوصي صنايع کشور مطرح شده است .
در حال حاضر در کشور ما به ساخت هواپيما به دليل عدم سرمايه‌گذاري توجه زيادي نمي‌شود اما فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در فرودگاهها در قسمت تعمير و نگهداري هوايي و همچنين در صنايع دفاع روي طراحي موشک و جنگ‌افزارها فعاليت بکنند. علاوه بر اينها مي‌توانند روي آئروديناميک خودروها، سازه‌هاي خودروسازي و توليد توربين‌هاي بخار براي توليد برق کار بکنند. فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در شرکت‌هاي خصوصي، هواپيماهاي کوچک دو نفره و يا چهارنفره‌اي را که در دست ساخت است با استانداردهاي بين‌المللي تطابق داده و براي هواپيما گواهي پرواز يا توليد بگيرند.
منبع: وب سايت ايسنا سايت ايران کنکور
هوا فضا چيست؟ کار يک مهندس هوافضا چيست؟ يک مهندس هوا فضا در پايان دوره کارشناسي چه توانايي‌هايي دارد؟ هدف از تربيت يک کارشناس هوافضا چيست؟ گرايشها و شاخه‌هاي رشته دانشگاهي مهندسي هوافضا در دوره کارشناسي ارشد چيست؟
رشته هوا فضا يکي از رشته‌هاي گروه فني مهندسي است.با توجه به رشد سريع و ناگهاني اين علم در دهه‌هاي اخير هم‌اکنون اين رشته جزو رشته‌هاي استراتژيک علوم به حساب مي‌آيد.ولي با اين وجود اين رشته در ايران از قدمت زيادي برخوردار نيست.
رشته مهندسي هوا فضا براي اولين بار در سال 1366 وارد ايران شد و اولين دوره کارشناسي اين رشته را دانشگاه پلي‌تکنيک(اميرکبير) راه اندازي کرد.هم اکنون اين رشته در 5 دانشگاه صنعتي شريف ، اميرکبير ، امام حسين (ع) ، شهيد ستاري و آزاد شعبه علوم و تحقيقات تدريس مي‌شود .
همچون اکثر ديگر رشته‌هاي مهندسي طول متوسط دوره تحصيلي براي دوره کارشناسي 4 سال است . و همچون بسياري از رشته هاي مهندسي دروس اين مجموعه شامل دروس عمومي ، پايه ، اصلي ، تخصصي ، کارگاهي و کارآموزي است و زمينه‌هايي چون آيروديناميک ، سازه هوايي ، مکانيک پرواز و جلوبرنده‌ها دروس تخصصي اين رشته را شامل مي‌شوند .
بايد توجه داشت که صنايع هوافضا در دنيا يکي از پيشروترين زمينه‌هاي تحقيقاتي است و همواره موجبات ترقي و جهش در ساير رشته‌هاي علوم و مهندسي را فراهم ساخته و در اين راستا بودجه‌هاي عظيم نظامي و غيرنظامي را به خود اختصاص داده است ، موضوعاتي از قبيل طراحي و ساخت هليکوپتر ، هواپيماي بدون سرنشين ، بدون موتور ، عمود پرواز و يا جنگنده از يک طرف و ساخت پايگاههاي فضايي ، مسافرت به کرات ديگر و از طرف ديگر جامعيت و حساسيت اين رشته را بيش از پيش روشن مي‌سازد .
به طور کلي ميتوان گفت هدف از تحصيل در اين رشته آشنايي با شرايط اجسام پرنده و يا اجسام داراي شرايط جسم پرنده و بررسي و تحليل اين شرايط است .
دکتر کامران رييسي استاد رشته مهندسي هوافضاي دانشگاه صنعتي اميرکبير در معرفي اين رشته مي‌گويد: مهندسي هوافضا مجموعه‌اي از علوم و توانايي‌هاي علمي و عملي در زمينه تحليل ، طراحي و ساخت وسايل پرنده نظير هواپيماها ، چرخ‌بال‌ها ، گلايدرها ، موشک‌ها و ماهواره‌ها است.
يکي از دانشجويان کارشناسي ارشد اين رشته نيز مهندسي هوا فضا را علمي استراتژيک مي‌داند که در آن از همه علوم از جمله متالوژي ، کامپيوتر و الکترونيک استفاده مي‌شود و هدف آن تربيت کارشناساني است که کادر مورد نياز محاسبات ، طراحي ، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي ، چرخ‌بال‌سازي و موشکي را تامين سازند. به همين دليل دانشجويان اين رشته موظف هستند که در طي تحصيل 3 واحد پروژه بگيرند و در تابستان نيز در دفاتر مهندسي صنايع مربوط کارآموزي بکنند .
دروس تخصصي رشته مهندسي هوافضا بر چهار پايه کلي استوارند اين چهار رکن اصلي عبارتند از : آيروديناميک ، جلوبرنده ها ، مکانيک پرواز و سازه‌هاي هوافضايي .
به عنوان توضيح ميتوان به اين نکات اشاره کرد که :
آيروديناميک به مطالعه و بررسي جريان هوا ، محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده مي‌پردازد و مهندس هوا فضا با فراگيري اين علم به تحليل جريان‌هاي پيچيده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نيروهاي آئروديناميکي امکان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم مي‌کند .
جلوبرنده‌ها به مطالعه و بررسي سيستم‌هاي جلوبرنده اعم از موتورهاي پيستوني ، توربيني ، راکت‌ها و نحوه توليد نيروي رانش در آنها مي‌پردازد .
مکانيک پرواز به مطالعه و بررسي رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئروديناميکي ، هندسي و وزني مي‌پردازد و در واقع علم مکانيک پرواز از عملکرد ( performance ) تشکيل مي‌شود و عملکرد به بررسي برد ، مسافت نشست و برخاست ، مداومت پروازي در سرعت‌هاي مختلف و پايداري و کنترل وسايل پرنده مي‌پردازد .
سازه‌هاي هوافضايي به مطالعه و بررسي سازه‌هاي هواپيما و ديگر وسايل پرنده مي‌پردازد و هدف آن طراحي سازه‌هايي است که علاوه بر استحکام کافي در برابر بارهاي آئروديناميکي و ساير بارهاي استاتيکي وارد بر وسايل پرنده ، حداقل وزن ممکن را نيز داشته باشند .
قابل ذکر است که اين رشته در مقطع کارشناسي ارشد ( در ايران ) داراي همين گرايشها ميباشد و هم اکنون قابليت ادامه تحصيل در رشته هوا فضا در داخل کشور تا مقطع دکترا ميسر ميباشد .
رشته هوافضا قرابت زيادي با تمامي گرايشهاي مهندسي مکانيک دارد به اين جهت داراي تعدادي واحد مشترک با گرايشهاي مهندسي مکانيک مثل جامدات و سيالات ميباشد .
و اما در مورد دورنماي شغلي و آينده کاري فارق التحصيلان رشته مهندسي هوا فضا :
در اين زمينه دکتر رييسي اشاره مي‌کند که:
همان‌طور که پيش از اين گفتيم هدف اصلي صنعت هوافضا طراحي و ساخت وسايل پرنده است ، در نتيجه فارغ‌التحصيلان مهندسي هوافضا مي‌توانند در صنايع و موسسات تحقيقاتي هواپيمايي ، موشکي و ماهواره فعاليت بکنند و همچنين در کليه موسسات و سازمانهايي که به نحوي از وسايل پرنده استفاده مي‌کنند ، به عنوان کارشناس تحقيق در عمليات و تعمير و نگهداري خدمت کنند. اما علاوه بر اشتغال در مراکز فوق يک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئروديناميک ، طراحي سازه و روشهاي طراحي توربو ماشين‌ها توانايي کار در شاخه‌هاي متعددي از مهندسي و پروژه‌هاي خارج از حيطه صنايع هوافضايي را نيز دارد.
کاربرد زمينه‌هاي مطالعاتي يک مهندس هوافضا تنها به طراحي هواپيما و وسايل پرنده محدود نمي‌شود. براي مثال آئروديناميک خودروها از برخي جهات شباهت زيادي به آئروديناميک هواپيما دارد و امروزه در اغلب صنايع خودروسازي با استفاده از تونل باد و علم آئروديناميک ، خودروهاي کم مصرفتري مي‌سازند. فرايند سيستم‌هاي کنترل صنعتي نيز با فرايندهاي طراحي کنترل در وسايل پرنده بر يک مبنا است و همچنين سازه اتومبيل و کشتي مشترکات زيادي با سازه يک هواپيما دارد و بالاخره توربين‌هاي گاز يک نيروگاه يا ايستگاه پمپ گاز همانند يک موتور جت تحليل و طراحي مي‌گردند. در نتيجه يک مهندس هوافضا علاوه بر شرکت‌هاي هوايي در نيروگاهها ، صنايع نفت و گاز و صنايع خودروسازي فرصتهاي شغلي خوبي دارد.
و اما در مورد مشکلات و دشواري‌هاي شغلي فارغ‌التحصيلان اين رشته نيز ميتوان به اين نکات اشاره کرد که : مهمترين مشکل اين رشته جديد بودن آن است و اين که هنوز براي آن برنامه‌ريزي‌هاي لازم به صورت کلان تدوين نشده است و در نتيجه پراکنده‌کاري در اين رشته زياد است و در کل جذب نيروي انساني از کانال صحيحي انجام نمي‌گيرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصيلان اين رشته از نظر بازارکار مشکلي ندارند.
رشته مهندسي هوافضا نيازمند سرمايه‌گذاري کلان است و بيش از ساير صنايع از وضعيت اقتصادي کشور تاثير مي‌پذيرد يعني اگر رشد اقتصادي خوبي داشته باشيم سرمايه‌گذاري در اين بخش بيشتر ميباشد و البته عکس اين قضيه نيز صادق است.
فارغ‌التحصيلان کادر مورد نياز محاسبات ، طراحي، تحقيقات و ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، هليکوپترسازي، موشکي و صنايع ديگر را تامين مي‌کنند.
و اما هوافضا در بخش خصوصي چه جايگاهي دارد ؟
در سال 70 وزارت صنايع لايحه‌اي به مجلس داد که بر اساس آن بخش خصوصي مي‌توانست در کشور فعاليت‌هايي در زمينه هوافضا انجام بدهد . از سال 72 نيز به صورت رسمي مجموعه‌اي در وزارت صنايع متولي اين کار شد و به صورت هدايت‌کننده شرکت‌ها و مجموعه‌هاي بخش خصوصي فعاليت خود را آغاز کرد که حاصل اين کار ، توليداتي مثل ساخت هواپيماي گلايدر در بخش خصوصي بود که طراحي آن توسط فارغ‌التحصيلان همين رشته انجام شد و در حال حاضر نيز 10 فروند از اين هواپيما توليد شده و با اخذ مجوزهاي بين‌المللي در باشگاههاي سازمان هواپيمايي کشوري شروع به فعاليت کرده است. همچنين ميتوان به پروژه طراحي و ساخت هواپيماي سبک موتوردار اشاره کرد که با موفقيت انجام شده و پروازهاي آزمايشي را نيز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپيماي سم‌پاش از پروژه‌هايي است که به تازگي در بخش خصوصي صنايع کشور مطرح شده است .
در حال حاضر در کشور ما به ساخت هواپيما به دليل عدم سرمايه‌گذاري توجه زيادي نمي‌شود اما فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در فرودگاهها در قسمت تعمير و نگهداري هوايي و همچنين در صنايع دفاع روي طراحي موشک و جنگ‌افزارها فعاليت بکنند. علاوه بر اينها مي‌توانند روي آئروديناميک خودروها، سازه‌هاي خودروسازي و توليد توربين‌هاي بخار براي توليد برق کار بکنند. فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در شرکت‌هاي خصوصي، هواپيماهاي کوچک دو نفره و يا چهارنفره‌اي را که در دست ساخت است با استانداردهاي بين‌المللي تطابق داده و براي هواپيما گواهي پرواز يا توليد بگيرند.
منبع: وب سايت ايسنا سايت ايران کنکور
پستها
0 دیدگاه